zondag 27 december 2015

Alternatieve, ecologische, afvalarme kerst

 Gisteren hadden we kerstfeest bij de familie.  Het was heel gezellig! 

In 2012 schreef ik al mijn frustratie rond kerst en vervuiling, vooral door onzinnige cadeaus, hier neer.  Mijn vriend en ik hebben een heel ander idee over kerst en geven dan de meeste mensen - althans, toch binnen onze familie.  Maar...drie jaar later is er toch wel wat veranderd!

 

Ten eerste waren mijn vriend en ik erg blij dat we dit jaar volledig vegan konden eten.  Zo moet mijn mama niet extra koken, en kunnen we toch plantaardig en "chique" eten.  We hebben zelf een bevriende vegan catering gevonden, maar we zagen ook vegan aanbod in de stad, en zelfs mijn ouders kennen nu een cateraar die volledig plantaardig kan koken!

Wij pakken nog steeds onze cadeautjes in krantenpapier in.  De rest van de familie is ons daar (nog) niet in gevolgd, maar ze waren wel akkoord met ons idee om geen cadeaus meer te kopen voor de volwassenen.  Wij hebben namelijk alles al!  Voor de kinderen waren er wel nog cadeaus, maar geen drie per kind per cadeaugever meer.

Ik vind het steeds moeilijker om een echt leuk kadootje te vinden voor de kinderen.  Zij hebben namelijk ook alles al.  Brandweerwagen?  Vijf verschillende merken! 

OOOOooooverdaad!

Zelf kunnen de kinderen daar niets aan doen.  Zij nemen gewoon aan wat de volwassenen hun geven en aanleren.  Op het kerstfeest van de andere tak van de familie hadden ze de dag ervoor ook al verschillende cadeaus gekregen. 
Aan verschillende "symptomen" kon je merken dat het ook voor hen te veel was:
-ze waren slechts vijf minuutjes geinteresseerd in wat ze gekregen hadden, om daarna af te dwalen of naar het volgende cadeautje te fladderen.  Volgens mij vinden kinderen de verrassing het allerleukste, niet het materiele cadeau zelf...
-een lichtjes teleurgestelde oma vertelde dat ze de volgende ochtend nog ongeopende pakjes had gevonden.  De kinderen waren die vergeten, of ze hadden er gewoonweg geen interesse meer voor.  Volgens mij hadden ze... genoeg

Maar...  wat me heel erg opviel, dit jaar, was dat ook de ouders er genoeg van hadden, van al die overdaad!

"Oh, nee," kreunde mijn schoonbroer bij het zien van een mini-helikoptertje.  "WEER zo'n cadeau dat binnen de vijf dagen kapot zal zijn.  Al die BROL cadeaus," voegde hij er zuchtend nog aan toe.
Ik was geïntrigeerd!
Mijn schoonbroer knikte in de richting van twee spiksplinternieuwe gezelschapsspeldozen: "En al die spelletjes, verschrikkelijk!  Wij hebben er thuis, zonder overdrijven, honderd, en er wordt NOOIT mee gespeeld!"
Die uitspraak maakte me nog nieuwsgieriger.  Ik ben namelijk de laatste tijd, nu mijn huis wat beter verbouwd en ingericht is geraakt, heel erg bezig met het wegdoen en opruimen van overbodige spullen.  Na het lezen van "Opgeruimd" van Marie Kondo heb ik ervaren hoe heerlijk het is om een overzichtelijk huis te hebben.  Binnenkort schrijf ik daar zeker meer over!
Maar tijdens het feest wilde ik dus meer weten: "Hoe doen jullie dat dan, al dat speelgoed opbergen en wegzetten?" vroeg ik mijn schoonbroer.
"Dat wil je niet weten!  Heel het huis steekt vol!"
Hij leek oprecht boos, gefrustreerd en zelfs licht wanhopig over de situatie.  En eerlijk gezegd, gezien de hoeveelheden speelgoed die zijn kinderen alleen al die namiddag vergaarden - ik zou er ook moedeloos van worden.  Ik zou niet weten waar ik al die "brol" moest bewaren.

Ik concludeerde uit onze conversatie dat het geven van kerstcadeaus simpelweg verspilde energie is.
Zowel ecologische energie (al dat plastic, al die uitlaatgassen bij het vervoeren van het speelgoed, al de giftige stoffen die vrijkomen wanneer afgedankt speelgoed verbrand wordt, enzovoort) als mentale energie: waar berg je het in godsnaam allemaal op, waarom spelen die kinderen er nooit mee, al die energie die in al die brol kruipt!
Verder is er ook nog de verspilde energie die je steekt in het zoeken naar een cadeau dat origineel is: zoekstress.  Originele cadeaus bestaan volgens mij gewoon niet meer, want er is eenvoudigweg te veel.

Het was om moedeloos van te worden, dat inzicht. 

Niet alleen het idee dat er zoveel verspilde energie gepaard gaat met kerst maakte me moedeloos, ook het feit dat mijn vriend en ik na al die jaren nog steeds de enigen zijn die plantaardig eten was niet echt iets om vrolijk van te worden. 
Ik blijf het er moeilijk mee hebben, dat volwassen, intelligente mensen blijkbaar keer op keer bewust de keuze maken om ook deze kerst vis en vlees te blijven eten.  Terwijl aan zo'n maal zo enorm veel nadelige gevolgen verbonden zijn.  Ik wil niet zeuren, je kent die gevolgen: waterverspilling, opwarming van de aarde, ontbossing, mestoverschotten, dierenleed, obesitas en in armere landen: honger.

Daar kwam nog bij dat ik een bericht kreeg van een vriendin, die niet van mijn blog afwist.  Per toeval had ze de tekst over kerst die ik schreef ontdekt.  Heel lief liet ze me weten dat ze er veel steun aan had gehad, gisteren, na haar kerstfeest.  Ze was een beetje ziek geworden van alle afval en onnodige overdaad die ermee gepaard gingen.  Dat mensen zo onbewust, en zo onduurzaam kunnen leven, schreef ze.  Het is om depressief van te worden.

Maar...  depri worden helpt niet.  Optimisme is onze morele plicht!

Ik vermoed dat mensen niet expres denken: en nu zullen we deze kerst nog eens EXTRA veel afval maken, nah!
Ik denk, ik hoop, dat mensen niet onverschillig zijn ten opzichte van de aarde, en de dieren.  Ik vermoed dat er andere redenen zijn die hen tegenhouden om van kerst geen eco feest te maken.  Ik denk dat ze bang zijn voor verandering, dat ze bang zijn om van het stramien af te wijken.  Ik denk dat ze bang zijn dat het moeilijk is.

En.... Er is hoop.  Echt waar!

Ten eerste is er het steeds groeiende aanbod aan plantaardig eten.  Plantaardig eten wordt steeds makkelijker en bereikbaarder.  Ook zijn er tal van initiatieven die je leren hoe je een cadeautje feestelijk en toch duurzaam kan inpakken.

En zelfs met de cadeautjes gaat het de goede kant uit: deze namiddag hebben we kerstfeest bij de familie van mijn vriend.  Zijn broer stelde zelf voor om dit jaar geen cadeaus meer te geven aan de volwassenen.  Wij hebben alles al, zei hij.

Dat klonk als jingle bells in onze oren!

Hij kon het de oma's niet aan doen om geen cadeaus voor de kinderen te kopen, zei hij ook.  Maar hij stelde voor om iets te geven waar zijn drie kinderen samen mee kunnen spelen.  En hij hintte dat het iets als een veggie kookboek mocht zijn.  Zijn oudste dochter wil namelijk geen vlees meer eten dat aan een dier gelinkt is!  En dus hebben wij eco-knutselmateriaal en een vegetarisch kookboek voor kinderen gekocht!
 
Het wordt nog beter!  De broer stelde eveneens voor om, kwestie van toch een leuke feesttraditie te hebben, het bedrag dat normaalgezien besteed zou worden aan de cadeaus voor de volwassenen te doneren aan een goed doel.  Hij wou zijn kinderen iets leren over de oorspronkelijke betekenis van kerstmis, en over geven. 

Straks mag ieder een goed doel naar keuze verdedigen: spannend!

Welk goede doel verdedigen mijn vriend en ik?  Eva vzw natuurlijk!  Steun je Eva, dan steun je vier goede doelen in één: het regenwoud, de dieren, het klimaat, en de boeren in het Zuiden. 

Van de Eva website geplukt:
Beeld je eens in dat je in elke brasserie, in elke bedrijfskantine en in elk ziekenhuis gezond en lekker plantaardig eten vindt. Wat een enorme impact zouden we daarmee niet kunnen hebben op de CO2-uitstoot, de gezondheidszorg en het dierenwelzijn in ons land! Met 750 giften van 40 euro kunnen we een halftijdse kracht inzetten om Vegucation verder uit te werken en dit doel bereiken. Doe je mee?

Straks verdedigen wij Eva, wens ons succes!
En een zalige kerst aan iedereen :)

Alternatieve, ecologische, afvalarme kerst

 Gisteren hadden we kerstfeest bij de familie.  Het was heel gezellig! 

In 2012 schreef ik al mijn frustratie rond kerst en vervuiling, vooral door onzinnige cadeaus, hier neer.  Mijn vriend en ik hebben een heel ander idee over kerst en geven dan de meeste mensen - althans, toch binnen onze familie.  Maar...drie jaar later is er toch wel wat veranderd!

 

Ten eerste waren mijn vriend en ik erg blij dat we dit jaar volledig vegan konden eten.  Zo moet mijn mama niet extra koken, en kunnen we toch plantaardig en "chique" eten.  We hebben zelf een bevriende vegan catering gevonden, maar we zagen ook vegan aanbod in de stad, en zelfs mijn ouders kennen nu een cateraar die volledig plantaardig kan koken!

Wij pakken nog steeds onze cadeautjes in krantenpapier in.  De rest van de familie is ons daar (nog) niet in gevolgd, maar ze waren wel akkoord met ons idee om geen cadeaus meer te kopen voor de volwassenen.  Wij hebben namelijk alles al!  Voor de kinderen waren er wel nog cadeaus, maar geen drie per kind per cadeaugever meer.

Ik vind het steeds moeilijker om een echt leuk kadootje te vinden voor de kinderen.  Zij hebben namelijk ook alles al.  Brandweerwagen?  Vijf verschillende merken! 

OOOOooooverdaad!

Zelf kunnen de kinderen daar niets aan doen.  Zij nemen gewoon aan wat de volwassenen hun geven en aanleren.  Op het kerstfeest van de andere tak van de familie hadden ze de dag ervoor ook al verschillende cadeaus gekregen. 
Aan verschillende "symptomen" kon je merken dat het ook voor hen te veel was:
-ze waren slechts vijf minuutjes geinteresseerd in wat ze gekregen hadden, om daarna af te dwalen of naar het volgende cadeautje te fladderen.  Volgens mij vinden kinderen de verrassing het allerleukste, niet het materiele cadeau zelf...
-een lichtjes teleurgestelde oma vertelde dat ze de volgende ochtend nog ongeopende pakjes had gevonden.  De kinderen waren die vergeten, of ze hadden er gewoonweg geen interesse meer voor.  Volgens mij hadden ze... genoeg

Maar...  wat me heel erg opviel, dit jaar, was dat ook de ouders er genoeg van hadden, van al die overdaad!

"Oh, nee," kreunde mijn schoonbroer bij het zien van een mini-helikoptertje.  "WEER zo'n cadeau dat binnen de vijf dagen kapot zal zijn.  Al die BROL cadeaus," voegde hij er zuchtend nog aan toe.
Ik was geïntrigeerd!
Mijn schoonbroer knikte in de richting van twee spiksplinternieuwe gezelschapsspeldozen: "En al die spelletjes, verschrikkelijk!  Wij hebben er thuis, zonder overdrijven, honderd, en er wordt NOOIT mee gespeeld!"
Die uitspraak maakte me nog nieuwsgieriger.  Ik ben namelijk de laatste tijd, nu mijn huis wat beter verbouwd en ingericht is geraakt, heel erg bezig met het wegdoen en opruimen van overbodige spullen.  Na het lezen van "Opgeruimd" van Marie Kondo heb ik ervaren hoe heerlijk het is om een overzichtelijk huis te hebben.  Binnenkort schrijf ik daar zeker meer over!
Maar tijdens het feest wilde ik dus meer weten: "Hoe doen jullie dat dan, al dat speelgoed opbergen en wegzetten?" vroeg ik mijn schoonbroer.
"Dat wil je niet weten!  Heel het huis steekt vol!"
Hij leek oprecht boos, gefrustreerd en zelfs licht wanhopig over de situatie.  En eerlijk gezegd, gezien de hoeveelheden speelgoed die zijn kinderen alleen al die namiddag vergaarden - ik zou er ook moedeloos van worden.  Ik zou niet weten waar ik al die "brol" moest bewaren.

Ik concludeerde uit onze conversatie dat het geven van kerstcadeaus simpelweg verspilde energie is.
Zowel ecologische energie (al dat plastic, al die uitlaatgassen bij het vervoeren van het speelgoed, al de giftige stoffen die vrijkomen wanneer afgedankt speelgoed verbrand wordt, enzovoort) als mentale energie: waar berg je het in godsnaam allemaal op, waarom spelen die kinderen er nooit mee, al die energie die in al die brol kruipt!
Verder is er ook nog de verspilde energie die je steekt in het zoeken naar een cadeau dat origineel is: zoekstress.  Originele cadeaus bestaan volgens mij gewoon niet meer, want er is eenvoudigweg te veel.

Het was om moedeloos van te worden, dat inzicht. 

Niet alleen het idee dat er zoveel verspilde energie gepaard gaat met kerst maakte me moedeloos, ook het feit dat mijn vriend en ik na al die jaren nog steeds de enigen zijn die plantaardig eten was niet echt iets om vrolijk van te worden. 
Ik blijf het er moeilijk mee hebben, dat volwassen, intelligente mensen blijkbaar keer op keer bewust de keuze maken om ook deze kerst vis en vlees te blijven eten.  Terwijl aan zo'n maal zo enorm veel nadelige gevolgen verbonden zijn.  Ik wil niet zeuren, je kent die gevolgen: waterverspilling, opwarming van de aarde, ontbossing, mestoverschotten, dierenleed, obesitas en in armere landen: honger.

Daar kwam nog bij dat ik een bericht kreeg van een vriendin, die niet van mijn blog afwist.  Per toeval had ze de tekst over kerst die ik schreef ontdekt.  Heel lief liet ze me weten dat ze er veel steun aan had gehad, gisteren, na haar kerstfeest.  Ze was een beetje ziek geworden van alle afval en onnodige overdaad die ermee gepaard gingen.  Dat mensen zo onbewust, en zo onduurzaam kunnen leven, schreef ze.  Het is om depressief van te worden.

Maar...  depri worden helpt niet.  Optimisme is onze morele plicht!

Ik vermoed dat mensen niet expres denken: en nu zullen we deze kerst nog eens EXTRA veel afval maken, nah!
Ik denk, ik hoop, dat mensen niet onverschillig zijn ten opzichte van de aarde, en de dieren.  Ik vermoed dat er andere redenen zijn die hen tegenhouden om van kerst geen eco feest te maken.  Ik denk dat ze bang zijn voor verandering, dat ze bang zijn om van het stramien af te wijken.  Ik denk dat ze bang zijn dat het moeilijk is.

En.... Er is hoop.  Echt waar!

Ten eerste is er het steeds groeiende aanbod aan plantaardig eten.  Plantaardig eten wordt steeds makkelijker en bereikbaarder.  Ook zijn er tal van initiatieven die je leren hoe je een cadeautje feestelijk en toch duurzaam kan inpakken.

En zelfs met de cadeautjes gaat het de goede kant uit: deze namiddag hebben we kerstfeest bij de familie van mijn vriend.  Zijn broer stelde zelf voor om dit jaar geen cadeaus meer te geven aan de volwassenen.  Wij hebben alles al, zei hij.

Dat klonk als jingle bells in onze oren!

Hij kon het de oma's niet aan doen om geen cadeaus voor de kinderen te kopen, zei hij ook.  Maar hij stelde voor om iets te geven waar zijn drie kinderen samen mee kunnen spelen.  En hij hintte dat het iets als een veggie kookboek mocht zijn.  Zijn oudste dochter wil namelijk geen vlees meer eten dat aan een dier gelinkt is!  En dus hebben wij eco-knutselmateriaal en een vegetarisch kookboek voor kinderen gekocht!
 
Het wordt nog beter!  De broer stelde eveneens voor om, kwestie van toch een leuke feesttraditie te hebben, het bedrag dat normaalgezien besteed zou worden aan de cadeaus voor de volwassenen te doneren aan een goed doel.  Hij wou zijn kinderen iets leren over de oorspronkelijke betekenis van kerstmis, en over geven. 

Straks mag ieder een goed doel naar keuze verdedigen: spannend!

Welk goede doel verdedigen mijn vriend en ik?  Eva vzw natuurlijk!  Steun je Eva, dan steun je vier goede doelen in één: het regenwoud, de dieren, het klimaat, en de boeren in het Zuiden. 

Van de Eva website geplukt:
Beeld je eens in dat je in elke brasserie, in elke bedrijfskantine en in elk ziekenhuis gezond en lekker plantaardig eten vindt. Wat een enorme impact zouden we daarmee niet kunnen hebben op de CO2-uitstoot, de gezondheidszorg en het dierenwelzijn in ons land! Met 750 giften van 40 euro kunnen we een halftijdse kracht inzetten om Vegucation verder uit te werken en dit doel bereiken. Doe je mee?

Straks verdedigen wij Eva, wens ons succes!
En een zalige kerst aan iedereen :)

zondag 20 december 2015

Ecologische gewoontes uit india

India is misschien niet het eerste land waar je aan denkt wanneer je het over ecologisch leven hebt.
En het is waar: er is veel vervuiling in India.  Vreselijk drukke, lawaaierige en stinkende grootsteden ginder, waar geen vuilnisbakken laat staan vuilnisophaaldiensten zijn en waar mensen met hun afval simpelweg kleine vuurtjes stoken.
De geur van brandend plastic is heel typisch, ginds...
Het ontbreken van een goed plan voor afval in India zorgt voor tragische toestanden.  Wij zagen guesthouse eigenaars die de flessen plastic die de toeristen meebrengen eenvoudigweg dumpten in een kloof in een bos (zelf gebruikten wij een waterfilter in India).  Met elke nieuwe reiziger groeit de berg plastic flessen aan.
In de Himalaya probeerden we ons afval mee terug te nemen naar de grootstad, maar we zagen meerdere keren hoe lokale mensen hun handen warmden aan vuurtjes van plastic en voedingsverpakkingen, of hoe eetstalletjes eigenaars verpakkingsafval begroeven.



Voor de moderne economie en het kapitalisme hun intrede in India deden, volgden de mensen ginds echter een aantal heel mooie, heel duurzame manieren van leven.

Onlangs had ik het hier over mijn ecologische lunchbox, een tiffinpotje afkomstig uit India, en over de kunst van het met je handen eten
Maar dat zijn niet de enige eco gewoontes die de indiers hebben!

Zo is er ook nog het aardewerk kopje waarin veel theestalletjes nog steeds hun chai serveren.  Een mooi, eenvoudig kopje van rode gebakken klei is dat, en wanneer je je thee ophebt mag je het gewoon op de grond in scherven laten vallen.  De klei vergaat weer, en deze traditionele kopjes zijn zoveel mooier en beter dan de goedkope plastieken tassen die de mensen tegenwoordig gewoon op straat gooien, bij gebrek aan vuilnisbakken...
Niet alleen drank wordt ecologisch geserveerd - ook voor eten bestaan er duurzame en natuurlijke verpakkingen in India.  In het Zuiden serveert men de hoofdmaaltijd op een bananenblad.  Mooi, en je hebt minder afwas!  In treinstations en op festivals kan je dan weer heerlijke linzenschotels lepelen uit bakjes die kunstig gevouwen zijn van bladeren. 
Ik weet niet welke bladeren men gebruikt.  De bakjes zijn niet honderd procent waterdicht - na een tijdje wordt het blad vochtig door de saus.  Maar tegen dan heb je je maal al op!  Wil je wat foto s zien, klik hier.

Een beetje een taboe onderwerp: in India gebruiken veel mensen water en hun linkerhand in plaats van toiletpapier om zichzelf te reinigen!  Een heel ecologische gewoonte, want wij in het westen spoelen hele bossen aan papierpulp door ons toilet.  Natuurlijk is papier gelukkig een hernieuwbare bron, maar toiletpapier moet ook nog eens verpakt worden (in plastic) en vervoerd...
Hoe gaat dat dan?
Toen ik door India reisde vond ik het eerst maar een vieze gewoonte, je wassen met je hand na de toiletgang. Ik schrok toen ik hoorde dat Indiers op hun beurt ons wcpapier een vieze bedoening vinden!  Ze vinden dat papier niet even efficient reinigt als water, en daar hebben ze gelijk in.  Stel je de volgende situatie voor:
je loopt blootsvoets over het strand van de zon te genieten tot je plots...  in een smeuige hondendrol stapt.  Wat doe je: veeg je de hondenkaka weg met wcpapier, of zorg je ervoor dat je alles met water wegwast?
Na die vergelijking wist ik het wel: Indiers hebben wat mij betreft gelijk.  Tenslotte was je daarna uiteraard ook je handen met zeep.
Het enige wat ik nooit begrepen heb, is hoe ze dat met hun ondergoed doen.  Als je je namelijk met water wast na een toiletbezoek, ben je nooit volledig opgedroogd.  In de warme streken is dat geen probleem, maar de Indiers in de koudere bergstreken hebben dezelfde toiletgewoonten!  Hoe doen ze dat toch??
Verder is de houding van Indiers op het toilet misschien dan niet per se ecologischer, maar wel ergonomischer: zij hurken.  Dat hurken is voor je lichaam veel natuurlijker en veel gezonder dan ons zitten...

Verder was het in de traditionele Indische samenleving, en ook nog een beetje vandaag, heel gewoon dat andere levende wezens een soort dierenopruimingsdienst vormen: los rondlopende koeien, honden, geiten en zwijnen genoten van restjes afval of van doorweekte leaf plates.  Tegenwoordig hebben veel van die loslopende heilige koeien echter vaak last van ernstige kwalen aan de maag, omdat zij te veel plastic zakjes hebben opgegeten...

Heel wat Indiers eten traditioneel gezien vegetarisch.
Ga je op restaurant, dan krijg je een menu dat onderverdeeld is in "veg" en "non-veg": meteen blijkt hoe normaal vegetarisch eten ginds is: vlees wordt op het menu met niet-vegetarisch aangeduid!
In de winkel kan je als veggie gerust zijn: op alle producten waar vlees in zit, staat een rood bolletje op de verpakking.  Heeft de verpakking een groen bolletje, dan is het vegetarisch!  Voor vegan bestaat er wel nog geen apart teken.  Een restaurant dat zich aanprijst als "pure veg" serveert geen eieren, maar er kan wel nog zuivel in de gerechten verwerkt zijn.
De Indische keuken die het dichtst bij veganisme staat, en de religie die het meest bij een veganistische levenswijze aanleunt, is die van de Jains

Ook heel handig en logischer vind ik het feit dat Indiers geen "ten minste houdbaar tot" datum op hun verpakking zetten, maar dat zij in de plaats daarvan een "geproduceerd op" datum op het product stempelen.  Zo kan je zelf uitrekenen tot wanneer iets goed blijft.  Een dergelijke maatregel zou hier in het westen veel voedselverspilling en "skip" (zie mijn tekst over modern aren lezen, oftewel voedsel redden van de verspilling).

Heel veel mensen hebben geen koelkast in India.  Daar hebben ze het geld niet voor.  Maar...  ze overleven toch zonder, terwijl het ginds veel warmer kan zijn dan bij ons!  Hun koelkastloze bestaan inspireerde mij en mijn vriend alvast om zonder koelkast te leven.  

Het is niet zo dat er geen dieren lijden in India.  Veel dieren zitten in veel te kleine hokken, ossen en paarden worden nog gebruikt op het land, honden worden steevast verjaagd met keien.  Maar doordat er zo veel dieren los over de straten (mogen) lopen, vind ik wel dat er een ander soort respect voor dieren is, ginds, dan in het westen.  Hier zou je je  niet kunnen inbeelden dat een bus moet wachten tot een koe de weg is overgestoken, of dat je als marktkramer je stalletje moet beschermen tegen bananenstelende apen, maar in India is dat normaal.  Mensen houden er meer rekening met andere wezens dan wij, vind ik.  Misschien heeft het te maken met het feit dat heel wat dieren een heilige status toegediend krijgen: koeien, apen, ratten, zwijnen, slangen, ...  


zaterdag 12 december 2015

Bal populaire

Onlangs hielden we een Bal Populaire: een feestje waarbij iedereen een recept plus de benodigde ingredienten voor vegan balletjes meenam.

Gezellig samen fabriceerden we onze ballen, die daarna gefrituurd of gebakken werden.

s Avonds maakten we dan spaghetti klaar, met veeeeel verschillende balletjes in tomaten-groentensaus: superlekker!

Heel handig bij zo n ballenfestijn is het boekje Veggie burgers, balletjes en broodbeleg van Miki Duerinck en Kristin Leybaert.  Maar het hele internet barst van de veggie of vegan balrecepten.  Haast elke cultuur heeft haar eigen balletjes traditie, dus er valt heel veel te ontdekken!

Uit het oosten komt de overbekende falafel, op basis van kikkererwten.
In o.a. Turkije en India heb je kofta of kofte, vleesballetjes vaak, maar makkelijk om te toveren tot een veggie variant!  Rijstballetjes, koftedes, kottbullar uit Zweden, etc etc.

Als kind mocht ik met mijn grootmoeder mee gehaktballetjes rollen.  Heel leuk, en lekker.  Rauw gehakt met een ei erdoor, broodkruim, nootmuskaat, peper en zout.  Maar ik weet nog goed dat mijn moemoe me waarschuwde zeker niet te veel van die rauwe balletjes te eten: je kan er lintworm van krijgen.  Dat probleem bestaat gelukkig niet bij de vegan variantjes, en ze zijn even lekker!

Hoe maak je vegan gehaktballen?  Ik heb me laten inspireren door one green planet met deze tekst over vegan balletjes!

Nodig: 
1. Het "Gehakt"
-tofu
tempeh
-seitan
-sojabrokken
-noten
-zaden
-bonen
-linzen
-groenten
-of een combinatie van dit alles
2. Kruiden en Smaakmakers
-klassieke gehaktkruiden zijn: peper, zout, nootmuskaat
-maar wij probeerden al vanalles uit.  Kies gewoon wat je lekker vindt, de mogelijkheden zijn eindeloos
-sojasaus
-chilisaus
-pikante pepers
-ketchup
-chutney
-mosterd
-...
3. Een Bindmiddel
-eivervangers (chia, glutenbloem, gistvlokken, gewone bloem, kekererwtenbloem, maizena, broodkruim, ...
4. Olie of kokosvet
-om in te bakken

Hoe maak je het?
1.Zorg ervoor dat je gehakt "gaar" is: kook groenten, peulvruchten, verkruimel tofu, blend noten, ...
2. Meng bindmiddel met gehakt en kruiden.
3. Rol er balletjes van.
4. Rol de balletjes door broodkruim of bloem voor een mooi korstje.
5. Bak de ballen in de pan of frituur ze, sommige recepten lenen zich ook tot bakken in de oven, vb in een saus.

Wij genoten van:
-courgette/hazelnoot balletjes: deze hadden vreemd genoeg een lekker kazig smaakje en een stevige structuur
-pompoen kastanje balletjes: lekker zoet!
-rode bonen mais peper balletjes: heerlijk en vullend
-tofu meat balls: klassieker en heel makkelijk
-srilankaanse balletjes van twee soorten gemixte linzen en kruiden: smaakte heerlijk bij chutney!

De resterende ballen verdeelden we, zodat we ieder wat gezonde fastfood hadden om thuis in te vriezen.

Het enige wat we nog misten op ons geslaagde ballenfestival was naar mijn mening een balvormig dessert.
Voor volgende keer denk ik aan truffels, vegan chokladbollar, energieballetjes, of exotischer: vegan gulab jamun (Indische zoetigheid)...

zaterdag 5 december 2015

Vegan Risotto met Aardpeer, Tuingroentjes en Wakame

Ik maakte een winterse risotto die best smaakte!
De wakame is optioneel, maar ik vond zijn zilte smaak goed passen bij de aardpeer...

Vegan Recept: Ristotto met Aardpeer, Tuingroentjes en Wakame
Nodig (2personen):
-200 g risottorijst
-1 ui, fijngesneden
-4tal aardperen, geschild en in kleine blokjes
-3tal wortels, in kleine blokjes
-teentje look, gesnipperd
-halve knolselder, geschild en in kleine blokjes
-2 handenvol broccoliroosjes
-ongeveer 800 ml groentenbouillon, of warm water met sojasaus
-2 el gedroogde wakame (zeewier)
-kurkuma naar smaal
-peper
-ras el hanout naar smaak
-gemberpoeder naar smaak
-scherpe paprikapoeder naar smaak
-2 el kokosolie
-2 el olijfolie
-flinke scheut witte wijnazijn
-2 takjes peterselie, fijngeknipt
Hoe maak je het?
1. Verhit de kokosolie en de olijfolie in een grote pot.
2. Stoof de ui kort, voeg de rijst toe.
3. Voeg de aardperen, knolselder, broccoli, wortel en look toe, roerbak.
4. Voeg de kruiden toe.
5. Wanneer de mix aan de bodem begint te plakken, blus je met de azijn.
6. Voeg daarna water met bouillon toe tot de groenten onder staan.
7. Laat zachtjes verder sudderen en roer af en toe tot het water bijna op is.
8. Voeg nieuwe bouillon toe en herhaal tot de bouillon op is.
9. Week de wakame in wat water in een kommetje.  Giet af.  Voeg toe aan de risotto als die klaar is.
10. Garneer met peterselie en eet smakelijk!